Jak sprawdzić czy mam chorobę weneryczną?

Choroby weneryczne, zwane również chorobami przenoszonymi drogą płciową (STD – z ang. sexually transmitted diseases), to temat, o którym wiele osób wciąż mówi niechętnie. Tymczasem ich rozpoznanie i leczenie jest niezwykle ważne – nie tylko dla zdrowia osoby zakażonej, ale także dla jej partnerów seksualnych. Zatem jak sprawdzić czy mam chorobę weneryczną? Czy można to rozpoznać po objawach, czy konieczne są badania? Gdzie się zgłosić i jak wygląda diagnostyka? Odpowiadamy na najważniejsze pytania.

Czym są choroby weneryczne?

Choroby weneryczne to infekcje, które przenoszą się głównie poprzez kontakty seksualne – waginalne, analne i oralne. Wywoływane są przez bakterie, wirusy lub pasożyty. Do najczęściej występujących chorób wenerycznych należą:

• Chlamydioza
  
• Rzeżączka
  
• Kiła
  
• Opryszczka narządów płciowych
  
• Wirus HPV (brodawki płciowe)
  
• HIV/AIDS
  
• Wirusowe zapalenie wątroby typu B i C
  
• Rzęsistkowica
  

Niektóre z tych chorób mają łagodne objawy, inne – jak HIV czy kiła – mogą prowadzić do poważnych powikłań, jeśli nie zostaną odpowiednio wcześnie wykryte i leczone.

Czy można mieć chorobę weneryczną bez objawów?

Tak. To jeden z głównych powodów, dla których choroby weneryczne są tak niebezpieczne – wiele z nich przebiega bezobjawowo, zwłaszcza we wczesnym stadium. Osoba zakażona może nie wiedzieć, że jest nosicielem i nieświadomie zarażać swoich partnerów.

Na przykład:

• Chlamydia może przez długi czas nie dawać żadnych objawów, zwłaszcza u kobiet.
  
• HIV może być utajony przez wiele lat.
  
• WZW typu B i C często rozwijają się powoli i są wykrywane przypadkowo.
  

Dlatego brak objawów nie oznacza braku choroby. Jedynym pewnym sposobem sprawdzenia, czy jest się zakażonym, są odpowiednie badania diagnostyczne.

Typowe objawy chorób wenerycznych

Jeśli jednak pojawiają się objawy, mogą one obejmować:

U kobiet:

• Upławy o nietypowym zapachu lub kolorze
  
• Pieczenie, swędzenie, ból przy oddawaniu moczu
  
• Ból podczas stosunku
  
• Zmiany skórne w okolicach intymnych (pęcherzyki, owrzodzenia, brodawki)
  
• Krwawienie między miesiączkami
  

U mężczyzn:

• Wydzielina z cewki moczowej (biała, żółta lub zielona)
  
• Ból lub pieczenie przy oddawaniu moczu
  
• Ból jąder lub moszny
  
• Zmiany skórne na penisie, w okolicach odbytu lub ust
  

W obu płciach możliwe są również ogólne objawy, takie jak gorączka, osłabienie, powiększenie węzłów chłonnych czy bóle mięśni.

Jak i gdzie zrobić badania na choroby weneryczne?

Wizyta u lekarza

Pierwszym krokiem powinna być wizyta u lekarza – może to być lekarz rodzinny, dermatolog-wenerolog lub ginekolog/urolog. Lekarz przeprowadzi wywiad, zapyta o objawy, historię kontaktów seksualnych, a następnie skieruje na odpowiednie badania.

Rodzaje badań diagnostycznych

W zależności od podejrzenia, lekarz może zalecić:

• Badanie krwi – np. w kierunku HIV, kiły, wirusowego zapalenia wątroby
  
• Wymaz z cewki moczowej, pochwy lub gardła – do wykrycia bakterii takich jak chlamydia czy rzeżączka
  
• Badania moczu
  
• Posiewy
  
• Testy PCR (genetyczne) – bardzo czułe, pozwalają na wykrycie materiału genetycznego wirusa lub bakterii
  
• Badanie fizykalne – ocena zmian skórnych i błon śluzowych
  

Gdzie można się przebadać?

• Poradnie dermatologiczno-wenerologiczne (nie wymagają skierowania)
  
• Laboratoria diagnostyczne (badania odpłatne lub na NFZ)
  
• Kliniki zdrowia seksualnego
  
• Punkty anonimowego testowania na HIV (w większych miastach)
  
• Niektóre organizacje pozarządowe prowadzące kampanie edukacyjne i badania przesiewowe
  

Czy można zrobić test anonimowo?

Tak. W Polsce można wykonać anonimowe i bezpłatne testy na HIV w Punktach Konsultacyjno-Diagnostycznych (PKD). Nie trzeba podawać imienia i nazwiska – wystarczy numer, który otrzymasz na miejscu.

W przypadku innych chorób wenerycznych, w większości przypadków potrzebne jest podanie danych osobowych, ale w prywatnych laboratoriach możesz wykonać badania dyskretnie.

Kiedy warto się przebadać?

• Po kontakcie seksualnym z nowym lub przypadkowym partnerem
  
• Po stosunku bez prezerwatywy
  
• Gdy masz objawy sugerujące infekcję
  
• Jeśli Twój partner/partnerka poinformował/a Cię o swoim zakażeniu
  
• Regularnie – jeśli prowadzisz aktywne życie seksualne i często zmieniasz partnerów (np. raz na 6–12 miesięcy)
  

Czy testy są bolesne lub wstydliwe?

Nie. Większość testów to zwykłe pobranie krwi, moczu lub wymaz. Personel medyczny jest wykwalifikowany i działa w sposób dyskretny oraz profesjonalny. Nie ma powodu do wstydu – choroby weneryczne mogą dotknąć każdego, niezależnie od wieku czy stylu życia.

Jak sprawdzić czy mam chorobę weneryczną? Podsumowanie

Jeśli zadajesz sobie pytanie: „Czy mam chorobę weneryczną?”, nie ignoruj tej wątpliwości. Objawy mogą być subtelne lub nie występować wcale, dlatego badania są jedynym wiarygodnym sposobem diagnozy. Wczesne wykrycie to klucz do skutecznego leczenia i uniknięcia powikłań. Pamiętaj – zdrowie intymne to element ogólnego zdrowia i warto o nie dbać z taką samą troską, jak o każdą inną sferę życia.

Więcej o profilaktyce zdrowotnej przeczytasz TUTAJ. Jeśli problem dotyczy Ciebie zapraszamy do KONTAKTU. Wizytę możesz umówić także ON-LINE. Odwiedź nas na Instagramie i TikToku.