Mięśniaki macicy to łagodne guzy, które rozwijają się w mięśniu macicy i są jednym z najczęstszych schorzeń ginekologicznych u kobiet w wieku rozrodczym. Szacuje się, że dotyczą one nawet 20-40% kobiet w wieku 30-50 lat, choć wiele z nich może nie zdawać sobie sprawy z ich obecności, ponieważ często przebiegają bezobjawowo. Mięśniaki macicy to ważny temat dla zdrowia kobiet, ponieważ nieleczone mogą prowadzić do poważnych komplikacji, takich jak niepłodność czy silne dolegliwości bólowe. W tym artykule omówimy, jak rozpoznać objawy mięśniaków macicy oraz jakie metody leczenia są dostępne, by skutecznie radzić sobie z tym schorzeniem.
Mięśniaki macicy – objawy
Objawy mięśniaków zależą od ich wielkości, liczby i lokalizacji – mogą znajdować się wewnątrz jamy macicy (podśluzówkowe), w ścianie macicy (śródścienne) lub na jej zewnętrznej powierzchni (podsurowicówkowe). Obejmują takie symptomy jak: obfite i bolesne miesiączki, które mogą prowadzić do anemii z powodu dużej utraty krwi; uczucie ucisku lub bólu w podbrzuszu, szczególnie podczas menstruacji; częste parcie na mocz lub zaparcia, jeśli mięśniaki uciskają sąsiednie narządy, takie jak pęcherz czy jelita; ból podczas stosunków seksualnych; oraz problemy z zajściem w ciążę lub poronienia, jeśli mięśniaki deformują jamę macicy. Wymagają szczególnej uwagi, gdy objawy są nasilone – w takich przypadkach konieczna jest szybka konsultacja z ginekologiem.
Warto jednak zaznaczyć, że u wielu kobiet nie dają żadnych objawów i są wykrywane przypadkowo podczas rutynowych badań ginekologicznych, takich jak USG. W takich przypadkach mogą ograniczać się do obserwacji, jeśli guzy są małe i nie powodują dolegliwości. Jednak nawet bezobjawowe mięśniaki warto monitorować, ponieważ mogą rosnąć i z czasem zacząć wpływać na zdrowie.
Czynniki ryzyka i diagnostyka
Największe znaczenie mają predyspozycje genetyczne – jeśli Twoja mama lub siostra miały mięśniaki, ryzyko jest wyższe. Inne czynniki to otyłość, brak ciąż, wczesna pierwsza miesiączka, późna menopauza oraz wysoki poziom estrogenów, które stymulują wzrost mięśniaków. Wymagają dokładnej diagnostyki – podstawowym badaniem jest USG ginekologiczne (przezbrzuszne lub transwaginalne), które pozwala ocenić wielkość, lokalizację i liczbę guzów. W niektórych przypadkach lekarz może zalecić rezonans magnetyczny (MRI) lub histeroskopię, by dokładniej ocenić zmiany, szczególnie jeśli planowana jest interwencja chirurgiczna.
Metody leczenia
Metody leczenia zależą od nasilenia dolegliwości, wieku pacjentki i jej planów reprodukcyjnych. Jeśli guzy są małe i bezobjawowe, często wystarczy regularna obserwacja – kontrolne USG co 6-12 miesięcy pozwala monitorować ich wzrost. Jednak w przypadku uciążliwych objawów lub komplikacji, takich jak niepłodność, konieczne jest leczenie. Metody leczenia obejmują kilka opcji, od farmakologicznych po chirurgiczne, które omówimy poniżej.
Leczenie farmakologiczne
Objawy mogą być łagodzone za pomocą leków, które zmniejszają dolegliwości i hamują wzrost guzów. Najczęściej stosuje się leki hormonalne, takie jak progestageny lub analogi GnRH, które obniżają poziom estrogenów, co prowadzi do zmniejszenia mięśniaków i redukcji krwawień miesiączkowych. Inną opcją są niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), takie jak ibuprofen, które łagodzą ból, oraz preparaty żelaza w przypadku anemii spowodowanej obfitymi miesiączkami. Leczenie farmakologiczne jest skuteczne w łagodzeniu objawów, ale nie eliminują mięśniaków – po odstawieniu leków guzy mogą ponownie rosnąć.
Leczenie minimalnie inwazyjne
W przypadku większych lub bardziej uciążliwych zmian można zastosować metody minimalnie inwazyjne. Wykorzystuje się takie techniki jak embolizacja tętnic macicznych (UAE), która polega na zablokowaniu dopływu krwi do mięśniaka, co prowadzi do jego obumarcia i zmniejszenia. Inną metodą jest ablacja ultradźwiękowa (HIFU), która wykorzystuje skupione fale ultradźwiękowe do niszczenia mięśniaków bez konieczności operacji. Metody leczenia minimalnie inwazyjne są szczególnie polecane kobietom, które chcą zachować płodność, ponieważ nie wymagają usuwania macicy.
Leczenie chirurgiczne
W najcięższych przypadkach, gdy mięśniaki powodują poważne komplikacje, konieczne może być leczenie chirurgiczne. Metody leczenia chirurgicznego obejmują miomektomię, czyli usunięcie samych mięśniaków z zachowaniem macicy – jest to opcja dla kobiet, które planują ciążę. W bardziej zaawansowanych przypadkach, gdy inne metody zawodzą lub kobieta nie planuje już dzieci, wykonuje się histerektomię, czyli usunięcie macicy. Operacje mogą być przeprowadzane metodą laparoskopową, co zmniejsza ryzyko powikłań i skraca czas rekonwalescencji. Metody leczenia chirurgicznego wymagają indywidualnego podejścia – decyzję o zabiegu podejmuje ginekolog po dokładnej analizie stanu pacjentki.
Profilaktyka i styl życia
Leczenie można wspierać poprzez zdrowy styl życia, który zmniejsza ryzyko ich rozwoju. Utrzymanie prawidłowej masy ciała jest kluczowe – otyłość zwiększa poziom estrogenów, które stymulują wzrost mięśniaków. Dieta bogata w warzywa, owoce i pełnoziarniste produkty, a uboga w czerwone mięso i tłuszcze nasycone, może pomóc w regulacji hormonów. Regularna aktywność fizyczna, np. 30 minut umiarkowanego ruchu dziennie, również wspiera zdrowie hormonalne. Leczenie idzie w parze z profilaktyką – regularne wizyty u ginekologa i badania USG pozwalają na wczesne wykrycie mięśniaków i szybkie działanie.
Mięśniaki to temat, który wymaga od kobiet świadomości i regularnych kontroli. Objawy, takie jak obfite miesiączki, ból podbrzusza czy problemy z płodnością, powinny skłonić do wizyty u ginekologa, a leczenie – od farmakologicznego po chirurgiczne – pozwala skutecznie radzić sobie z tym schorzeniem. Jeśli chcesz zadbać o swoje zdrowie, umów się na konsultację ginekologiczną, gdzie specjaliści pomogą Ci dobrać odpowiednią metodę diagnozowania i leczenia.
Więcej o zdrowiu przeczytasz TUTAJ. Jeśli problem dotyczy Ciebie zapraszamy do KONTAKTU. Wizytę możesz umówić także ON-LINE. Odwiedź nas na Instagramie i TikToku.
