Mammografia to jedno z najważniejszych badań w profilaktyce raka piersi, które pozwala na wczesne wykrycie zmian nowotworowych, zanim staną się one wyczuwalne palpacyjnie lub dadzą objawy. Rak piersi jest najczęściej diagnozowanym nowotworem u kobiet na świecie, ale dzięki regularnym badaniom, takim jak mammografia, można znacząco zwiększyć szanse na skuteczne leczenie i pełne wyleczenie. W tym artykule wyjaśnimy, w jakim wieku warto rozpocząć badania, jak często je wykonywać i dlaczego mammografia jest tak istotna w zapobieganiu poważnym konsekwencjom raka piersi.
Mammografia, co to takiego?
Mammografia to badanie obrazowe, które wykorzystuje promienie rentgenowskie do stworzenia szczegółowego obrazu piersi. Jest to metoda szczególnie skuteczna w wykrywaniu małych zmian, takich jak guzki, zwapnienia czy torbiele, które mogą wskazywać na wczesne stadium raka piersi. Zgodnie z wytycznymi Narodowego Funduszu Zdrowia w Polsce, mammografia jest zalecana kobietom w wieku 50-69 lat co 2 lata w ramach programu przesiewowego, który jest bezpłatny i nie wymaga skierowania.
W tym przedziale wiekowym ryzyko raka piersi wzrasta, a regularne badania pozwalają na wykrycie zmian na etapie, gdy są one jeszcze w pełni uleczalne. Kobiety w wieku 40-49 lat, szczególnie te z obciążeniem genetycznym (np. rak piersi w rodzinie) lub innymi czynnikami ryzyka, powinny skonsultować się z lekarzem, by rozważyć rozpoczęcie badań wcześniej.
Co daje mammografia?
Dlaczego badanie jest tak ważna? Badanie to pozwala na wykrycie zmian nowotworowych nawet 2-3 lata przed pojawieniem się objawów, takich jak guz wyczuwalny w piersi, ból, zmiana kształtu piersi czy wyciek z brodawki. Wczesne wykrycie raka piersi zwiększa szanse na wyleczenie nawet do 90-95%, szczególnie jeśli nowotwór jest w stadium przedinwazyjnym (np. DCIS – rak przewodowy in situ). Regularność jest kluczowa, ponieważ rak piersi może rozwijać się powoli i bezobjawowo, a badania co 1-2 lata pozwalają na bieżąco monitorować stan piersi i szybko reagować na wszelkie niepokojące zmiany.
Mutacja BRCA1 lub 2, a badanie
Kobiety z obciążeniem genetycznym, takie jak nosicielki mutacji genów BRCA1 lub BRCA2, powinny rozpocząć badania wcześniej, często już w wieku 30-35 lat, i wykonywać je częściej, np. co roku. Inne czynniki ryzyka, takie jak wczesna pierwsza miesiączka, późna menopauza, brak ciąż, otyłość, palenie papierosów czy długotrwała hormonalna terapia zastępcza, również mogą wskazywać na potrzebę wcześniejszego rozpoczęcia mammografii. Lekarz ginekolog lub onkolog, może zalecić indywidualny harmonogram badań, często uzupełniony o inne metody, takie jak USG piersi czy rezonans magnetyczny (MRI), które są bardziej skuteczne u młodszych kobiet z gęstą tkanką piersiową.
Przygotowanie do badania
Jak przygotować się do mammografii i czego się spodziewać? Badanie najlepiej zaplanować w pierwszej połowie cyklu miesiączkowego (między 5. a 10. dniem cyklu), gdy piersi są mniej tkliwe. W dniu badania nie należy stosować dezodorantów, kremów ani perfum w okolicy piersi i pach, ponieważ mogą one wpłynąć na jakość obrazu. Badanie może powodować chwilowy dyskomfort, ponieważ pierś jest uciskana między płytami aparatu, ale trwa to tylko kilka sekund i jest konieczne, by uzyskać wyraźny obraz. Cała procedura zajmuje około 15-20 minut i jest całkowicie bezpieczna – dawka promieniowania jest minimalna i nie stanowi zagrożenia dla zdrowia.
Kiedy zgłosić się do lekarza?
Jeśli wyczuwasz guzek w piersi, zauważysz asymetrię, zaczerwienienie, zmianę kształtu brodawki lub nietypowy wyciek, nie czekaj na planowe badanie – skonsultuj się z lekarzem jak najszybciej. Mammografia w takich przypadkach może być wykonana niezależnie od wieku, by potwierdzić lub wykluczyć obecność nowotworu. Warto jednak pamiętać, że mammografia nie zastępuje samobadania piersi, które każda kobieta powinna wykonywać co miesiąc, najlepiej kilka dni po zakończeniu miesiączki. Samobadanie pozwala na szybkie zauważenie zmian i skonsultowanie ich z lekarzem.
Podsumowując, badanie to jest zalecane kobietom w wieku 50-69 lat co 2 lata, ale w przypadku czynników ryzyka, takich jak obciążenie genetyczne, może być konieczne wcześniej i częściej. Mammografia jest kluczowa, ponieważ pozwala na wczesne wykrycie raka piersi, co znacząco zwiększa szanse na wyleczenie. Jeśli chcesz zadbać o swoje zdrowie, nie odkładaj badania na później – umów się na mammografię w renomowanym ośrodku, gdzie doświadczeni specjaliści zapewnią Ci profesjonalną opiekę.
W Kierach Medical Clinic możliwe jest wykonanie badania USG piersi.
Więcej o zdrowiu przeczytasz TUTAJ. Jeśli problem dotyczy Ciebie zapraszamy do KONTAKTU. Wizytę możesz umówić także ON-LINE. Odwiedź nas na Instagramie i TikToku.
